Bạn có từng ước rằng mình có một trợ lý thông minh có thể ghi nhớ mọi tài liệu bạn từng đọc, tóm tắt nhanh những gì quan trọng, và trả lời mọi câu hỏi dựa trên thông tin bạn cung cấp?
NotebookLM – sản phẩm đột phá từ Google AI Labs – chính là hiện thân của điều đó.
Khác với các chatbot AI tổng quát, NotebookLM không chỉ “trò chuyện thông minh”, mà còn hiểu chính xác những gì bạn đang làm việc: từ bài nghiên cứu, bản kế hoạch, tài liệu học tập cho đến hàng trăm trang PDF quan trọng.
Đây là công cụ kết hợp giữa sức mạnh của mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và nguồn dữ liệu cá nhân của bạn, giúp bạn học nhanh hơn, làm việc sâu hơn và tiết kiệm hàng giờ đồng hồ tìm kiếm thông tin.
Trong bài viết này, bạn sẽ khám phá cách NotebookLM hoạt động, các tính năng nổi bật, cách sử dụng hiệu quả – và liệu nó có thể thay thế ChatGPT trong một số tác vụ hay không.
1. Hoạt động như thế nào? Sức mạnh từ LLM và nguồn của bạn
NotebookLM sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Models – LLM). Mô hình do Google phát triển để hiểu và trả lời câu hỏi dựa trên chính các tài liệu bạn cung cấp. Khi bạn tải lên nội dung như bài viết, PDF, ghi chú lớp học, báo cáo nghiên cứu, v.v., NotebookLM sẽ tạo một mô hình hiểu ngữ cảnh dựa trên dữ liệu đó.
Khác với các chatbot AI thông thường, NotebookLM không trả lời từ một nguồn tổng quát, mà dựa vào chính những tài liệu bạn đã nhập vào, giúp câu trả lời chính xác và sát với nhu cầu của bạn hơn.
2. Các tính năng chính nổi bật của NotebookLM
Các tính năng nổi bật của NotebookLM – Trợ lý AI ghi chú thông minh từ Google
2.1 Giao diện trực quan, dễ sử dụng
NotebookLM sở hữu một thiết kế tối giản, hiện đại, lấy người dùng làm trung tâm. Giao diện được bố trí hợp lý, giúp người mới bắt đầu cũng có thể thao tác dễ dàng. Thanh công cụ, khung chat và khu vực hiển thị tài liệu đều được thiết kế logic. Đặc biệt, NotebookLM hỗ trợ đa nền tảng – bạn có thể sử dụng trên cả máy tính và trình duyệt di động mà không cần cài thêm ứng dụng.
Dù bạn là sinh viên, nhân viên văn phòng hay giáo viên – việc sử dụng NotebookLM sẽ rất nhanh chóng và không cần kỹ năng công nghệ cao.
2.2 Tương tác dựa trên tài liệu bạn tải lên
Khác biệt lớn nhất của NotebookLM so với các chatbot AI khác là khả năng trả lời câu hỏi dựa trên chính tài liệu của bạn. Bạn chỉ cần tải lên bài báo, tài liệu PDF, file Word, hoặc dán nội dung cần xử lý, sau đó đặt câu hỏi trực tiếp. NotebookLM sẽ phân tích ngữ cảnh và trả lời chính xác theo thông tin trong tài liệu đó.
Ví dụ: Nếu bạn tải lên một báo cáo nghiên cứu, bạn có thể hỏi “Tác giả chính kết luận gì trong chương 3?” và NotebookLM sẽ trích dẫn đúng đoạn liên quan.
2.3 Tóm tắt nhanh nội dung dài
Bạn đang có một file 50 trang cần hiểu nhanh nội dung chính? NotebookLM giúp bạn tóm tắt tự động chỉ trong vài giây. Bạn có thể yêu cầu hệ thống tóm gọn một chương, đoạn, hoặc toàn bộ tài liệu theo kiểu bullet points hoặc đoạn văn cô đọng. Điều này cực kỳ hữu ích cho sinh viên ôn thi hoặc nhà báo tổng hợp thông tin.
Tiết kiệm hàng giờ đọc lướt – bạn chỉ cần một prompt: “Tóm tắt chương này giúp tôi.”
2.4 Tạo câu hỏi tự động từ nội dung tài liệu
Một tính năng đặc biệt hữu ích cho giáo dục: NotebookLM có thể tự động tạo ra các câu hỏi liên quan đến nội dung tài liệu bạn cung cấp. Điều này rất phù hợp cho giáo viên muốn tạo đề kiểm tra nhanh, hoặc học sinh muốn ôn tập và kiểm tra khả năng ghi nhớ.
Bạn chỉ cần gõ: “Tạo 5 câu hỏi trắc nghiệm từ chương này” – và hệ thống sẽ làm phần còn lại.
2.5 Trích dẫn nguồn rõ ràng
Khác với nhiều công cụ AI trả lời chung chung, NotebookLM luôn đi kèm phần trích dẫn rõ ràng đoạn nội dung trong tài liệu gốc. Điều này cực kỳ hữu ích trong nghiên cứu học thuật, viết luận, hoặc các ngành cần kiểm chứng nguồn như báo chí, pháp lý. Bạn không chỉ có câu trả lời, mà còn biết rõ nó đến từ đâu.
Mỗi câu trả lời đều có chú thích như “Xem tại đoạn 2.3 – Tài liệu A.pdf”, giúp bạn kiểm tra độ chính xác ngay lập tức.
2.6 Lưu và chỉnh sửa ghi chú dễ dàng
Sau khi hỏi đáp, bạn có thể lưu lại các đoạn hội thoại quan trọng dưới dạng ghi chú, và chỉnh sửa lại nếu cần. Điều này giúp bạn xây dựng một “sổ tay AI cá nhân” từ chính những tương tác hữu ích. Tất cả ghi chú đều được tổ chức trong từng “Notebook”, giúp bạn dễ dàng quản lý theo dự án hoặc chủ đề học tập.
Đây là công cụ lý tưởng để lưu trữ kiến thức theo cách cá nhân hóa, thay thế ghi chú thủ công truyền thống.
3. Ai nên sử dụng NotebookLM? Đối tượng người dùng lý tưởng
Không chỉ dành riêng cho giới công nghệ, NotebookLM phù hợp với nhiều nhóm người dùng khác nhau – từ sinh viên, giáo viên đến doanh nghiệp. Vậy ai là đối tượng lý tưởng để tận dụng tối đa sức mạnh của công cụ AI độc đáo này?
3.1 NotebookLM đối với doanh nghiệp
Trong môi trường doanh nghiệp hiện đại, việc quản lý và xử lý khối lượng lớn tài liệu – từ báo cáo nội bộ, hợp đồng pháp lý, nghiên cứu thị trường đến tài liệu đào tạo – luôn là một thách thức. Đây chính là lúc NotebookLM trở thành trợ lý đắc lực cho các tổ chức.
Với khả năng hiểu và tương tác trực tiếp trên tài liệu bạn cung cấp, NotebookLM giúp các phòng ban như marketing, pháp lý, nhân sự hay quản trị dự án:
Tóm tắt báo cáo dài chỉ trong vài giây, tiết kiệm hàng giờ họp và đọc tài liệu.
Trích xuất thông tin chính xác, hỗ trợ ra quyết định nhanh hơn.
Tạo câu hỏi ôn tập tự động cho tài liệu đào tạo nội bộ, nâng cao hiệu quả onboarding nhân viên.
Tìm kiếm thông tin trong hợp đồng hay tài liệu pháp lý mà không cần đọc toàn bộ văn bản.
NotebookLM giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm tải công việc thủ công và tăng hiệu suất làm việc dựa trên dữ liệu có sẵn.
Không chỉ là công cụ AI, NotebookLM đang dần trở thành một phần trong chiến lược chuyển đổi số cho các doanh nghiệp thông minh.
3.2 NotebookLM dành cho đối tượng khác
Sinh viên, học sinh: Phục vụ việc học, ôn tập, viết luận, chuẩn bị cho kỳ thi.
Nhà nghiên cứu, học giả: Tăng tốc độ phân tích tài liệu nghiên cứu.
Giáo viên, giảng viên: Tạo câu hỏi trắc nghiệm, đề cương giảng dạy dựa trên nội dung đã soạn.
4. Hướng dẫn sử dụng NotebookLM
1. Truy cập NotebookLM
Để bắt đầu, bạn truy cập vào notebooklm.google.com và đăng nhập bằng tài khoản Google của mình. Đây là sản phẩm từ Google AI Labs nên hoàn toàn miễn phí cho người dùng có tài khoản Google.
Yêu cầu: Bạn cần đăng nhập tài khoản Gmail và hiện chỉ hỗ trợ giao diện tiếng Anh.
2. Tạo notebook mới
Sau khi đăng nhập, nhấn vào nút “New Notebook” để tạo một sổ tay AI mới. Đặt tên cho notebook của bạn theo chủ đề công việc, học tập hoặc dự án đang xử lý. Việc đặt tên rõ ràng sẽ giúp bạn dễ dàng quản lý nhiều notebook cùng lúc.
3. Tải lên tài liệu của bạn
NotebookLM cho phép bạn tải lên nhiều định dạng tài liệu như:
- Word (DOC/DOCX)
- Copy-paste nội dung trực tiếp
Chỉ cần kéo thả file vào notebook hoặc nhấn “Upload files”, hệ thống sẽ tự động phân tích nội dung để sẵn sàng tương tác.
Bạn có thể tải lên nhiều tài liệu trong cùng một notebook để tham chiếu chéo.
4. Đặt câu hỏi dựa trên tài liệu
Phía bên phải là khung chat AI – nơi bạn có thể nhập bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến tài liệu đã tải lên, chẳng hạn:
“Tài liệu này nói gì về chiến lược marketing?”
“Tóm tắt chương 2 giúp tôi.”
“Tác giả kết luận điều gì trong phần cuối?”
NotebookLM sẽ đọc tài liệu, hiểu ngữ cảnh và đưa ra câu trả lời chính xác kèm trích dẫn.
5. Lưu và tổ chức ghi chú
Sau mỗi lần tương tác, bạn có thể chọn “Save as Note” để lưu lại những câu hỏi – trả lời quan trọng. Ghi chú được sắp xếp trong notebook theo trình tự thời gian hoặc chủ đề, và bạn hoàn toàn có thể chỉnh sửa, đánh dấu sao hoặc gắn nhãn để quản lý hiệu quả hơn.
Đây là cách tuyệt vời để tạo một thư viện kiến thức cá nhân hóa từ chính tài liệu bạn dùng hàng ngày.
5. Một số hạn chế và lưu ý khi dùng NotebookLM
Chưa hỗ trợ tiếng Việt hoàn hảo: Dù hoạt động tốt với tiếng Anh, các ngôn ngữ khác như tiếng Việt có thể gặp hạn chế về độ chính xác.
Phụ thuộc vào chất lượng tài liệu đầu vào: Nếu tài liệu không rõ ràng hoặc quá sơ sài, AI sẽ khó đưa ra câu trả lời hữu ích.
Cần kết nối Internet: Đây là công cụ hoàn toàn online, bạn cần kết nối mạng để sử dụng.
Vấn đề về quyền riêng tư: Cân nhắc khi tải lên các tài liệu nhạy cảm.
6. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. NotebookLM có miễn phí không?
Hiện tại Google đang cung cấp NotebookLM hoàn toàn miễn phí ở giai đoạn thử nghiệm.
2. Tôi có thể tải lên bao nhiêu tài liệu?
Bạn có thể tải lên nhiều tài liệu, nhưng nên giữ mỗi notebook dưới một giới hạn nhất định để đảm bảo tốc độ xử lý tốt.
3. NotebookLM có hỗ trợ tiếng Việt không?
Có hỗ trợ, nhưng độ chính xác chưa cao như tiếng Anh. Google có thể sẽ cải tiến trong tương lai.
4. Tôi có thể dùng NotebookLM thay thế ChatGPT không?
Không hoàn toàn. Mỗi công cụ có thế mạnh riêng. ChatGPT mạnh ở kiến thức tổng quát. NotebookLM mạnh trong xử lý tài liệu cụ thể của bạn.
5. NotebookLM có dùng được trên điện thoại không?
Có thể sử dụng qua trình duyệt di động, tuy chưa có app chính thức.
Tóm tắt
Google NotebookLM là một công cụ AI ghi chú thông minh do Google phát triển, giúp người dùng tổ chức, tóm tắt và khai thác thông tin từ tài liệu của chính họ.
Khác với các ứng dụng ghi chú truyền thống, NotebookLM cho phép bạn tải lên tài liệu (PDF, Google Docs, v.v.) và sau đó sử dụng trí tuệ nhân tạo để đặt câu hỏi, tạo tóm tắt, trích xuất ý chính hoặc viết lại nội dung.
Nó hoạt động như một “trợ lý nghiên cứu cá nhân”, lý tưởng cho sinh viên, nhà nghiên cứu, nhà báo hoặc bất kỳ ai cần hiểu nhanh và sâu nội dung tài liệu. Hiện tại, NotebookLM vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm nhưng hứa hẹn là công cụ hữu ích cho việc học tập và làm việc hiệu quả hơn.
